Internet is de plaats waar niets onmogelijk is. Waar chaos ongekende vergezichten biedt en je kunt spelen met identiteiten. Patricia Savenije is dan ook verslaafd. Voor haar is het Internet als een salon vol zachte fauteuils en fonkelend kristal, bevolkt door zwaar behaarde Cindy's en jonkvrouwen met bloedrode nagels. Voor zolang het duurt, want niets is zo vergankelijk als het bestaan op het Net.

Niemand weet dat je eigenlijk een hond bent

"What costume shall the poor girl wear to all tomorrow's parties?" (The Velvet Underground)

Internet-profeten zijn reuze aardige mensen: 'Welkom in het informatie-paradijs, waar de planeet een dorp is - niets zal ooit meer hetzelfde zijn!' We zullen anders leren denken, zeggen ze. Beter in staat zijn om meerdere dingen tegelijk te doen, om alle beelden en teksten die op ons af razen snel te kunnen verwerken.

Wat dat betreft is de toekomst allang begonnen, drukken de profeten ons vervolgens op het hart - en wijzen er daarbij op hoe de beeldtaal de afgelopen jaren is veranderd. En het is waar: televisieprogramma's van vijftien jaar geleden doen nu hopeloos verouderd en traag aan. Met een paar vaste cameraposities moesten we het de hele avond doen en we vonden het allemaal even prachtig. Nu maakt Douglas Trumbull, de man van de special effects in 2001: A Space Odyssey, multimediale attracties voor pretparken waar je dwars door het hart van een ster vliegt, achtervolgd door draken die je naar het leven staan. "Zoiets had een paar jaar geleden niet gekund," zegt hij, "dan waren de mensen gillend gek naar buiten gerend."

Langer dan een minuut of wat kan zo'n voorstelling niet duren, voegt Trumbull eraan toe, want de aandacht van het publiek laat zich maar kort vasthouden. De mensen willen alles, liefst tegelijkertijd en zo snel als maar mogelijk is. En dat is nu precies wat het Internet je kan geven. Ren dus snel naar de winkel, koop zo'n hippe multimediacomputer, neem een abonnement bij een Internetleverancier en ervaar hoe de wereld aan je voeten ligt. Surf op volle snelheid over het wereldwijde Web en je zult zien: na een maand snap je niet meer hoe je ooit zonder hebt gekund.

Fel daglicht
Toegegeven, het is ook prachtig als je het voor de eerste keer ziet. Je tikt een 'adres' in, drukt op enter en je bent in het Louvre. Langzaam ontrolt zich de raadselachtige glimlach van de Mona Lisa op je scherm, die je met een muisklik kunt bewaren op je harde schijf en daarna zo vaak printen als je maar wilt. Tegelijkertijd kun je in een ander schermpje zien welke discussiegroepen er allemaal beschikbaar zijn, je abonneren op de groepen die je wel wat lijken en je in het gewoel van teksten en meningen storten. Schrik niet als de gesprekken nergens over lijken te gaan, of van de hak op de tak springen. Ga gewoon mee met de stroom en laat het gebeuren.

Chaos kan namelijk heel mooi zijn en een bron van nieuwe en onvermoede vergezichten. Om nog maar te zwijgen van de verrassende mensen die je kunt ontmoeten op je scherm. Want laat je niet misleiden door het misverstand dat computers, beeldschermen en toetsenborden kille apparaten zijn zonder hart of ziel. Na een tijdje gaan de letters op je scherm leven en worden de mensen erachter steeds werkelijker.

Net als de plekken waar je ze ontmoet, de discussiegroepen. Die worden nogal eens vergeleken met de prikborden die je in de aula van universiteiten en middelbare scholen ziet hangen. Voor een deel van de discussiegroepen klopt dat ook wel: men koopt en verkoopt er, wisselt van gedachten over programmeertalen en plaatst registratiecodes van populaire programma's zodat anderen daar niet meer voor hoeven te betalen.

Maar er zijn ook nog groepen die lijken op een salon vol zachte fauteuils en kostbare likeuren in fonkelend kristal. Dat zijn de groepen die het Internet zo spannend maken en tegelijkertijd de reden waarom het Internet zo verschrikkelijk kan zuigen. Je wilt gewoon niets meer missen van wat er allemaal besproken wordt. Zo simpel ligt het. En daarbij: als je maar intensief genoeg post stuurt, kunnen ze jou op hun beurt ook niet meer missen. Zoiets geeft je het prettige gevoel echt iemand te zijn. Iemand wiens woorden en aanwezigheid serieus genomen worden. Ondertussen draait de poes treurig miauwend om je bureaustoel en knipper je, als je je al weet los te rukken van je scherm, verwoed met je ogen in het ineens toch wel heel felle daglicht.

In de krant las ik over een moeder die haar kinderen opborg in een afgesloten kamer, zodat ze ongestoord over het Internet kon zwerven. Zo'n zestien uur per dag, zeven dagen per week. De artsen die haar onderzochten, merkten op dat ze alle besef van de werkelijkheid leek te zijn kwijtgeraakt. Ik moest denken aan "In the year 2525", een liedje dat ergens in de jaren zeventig heel vaak op de radio te horen was: "Everything you think, do and say is in the pill you took today." Ik vraag me af of de vrouw nu gemist wordt door de mensen waar ze op het Internet mee omging, en of die haar inmiddels al hebben bestookt met e-mail die ze waarschijnlijk nooit meer zal lezen. Vermoedelijk wel, en in al zijn triestheid heeft dat iets moois. Want hoe gek ze ongetWijfeld ook is (weinig mensen zullen zich immers zo laten meeslepen als zij), op het Internet bestond ze. En dat alleen maar dankzij een computer, een modem en een telefoonaansluiting.

Netgodin
Status en aanzien zijn in de digitale wereld simpeler te vinden dan informatie. Als je maar vaak genoeg wat schrijft, kun je zelfs uitgroeien tot het allerhoogst bereikbare: de status van Netgod of Netgodin.

Een van de allereerste Netgoden noemde zich Kibo en hij had het erg makkelijk. In die dagen (zo'n tien jaar geleden) kon je alle berichten in alle nieuwsgroepen op Usenet namelijk nog binnen een paar uur lezen, dat op de eerste plaats. Zo moeilijk was het dus niet om overal op te duiken. Daarnaast had Kibo een computerprogramma dat alle berichten waar zijn naam in voorkwam voor hem selecteerde. Dat gaf mensen de indruk dat Kibo alomtegenwoordig was en bezorgde hem een ereplaats in het pantheon. Hij heeft dan ook zijn eigen discussiegroep alt.religion.kibology en - sinds hij besloot zich van het Internet terug te trekken - ook nog een die bestemd is voor de dag van zijn wederkomst: alt.religion.kibology.second-coming.

Nu is er meer voor nodig.om het zover te schoppen. Een boek of een doorwrocht artikel (of beter nog: een serie doorwrochte artikelen) over het Internet schrijven helpt enorm, maar simpelweg veel posten en een iets meer dan gemiddelde aandacht aan schrijfstijl en inhoud besteden kan al voldoende zijn. Zeker als je ook nog meerdere e-mailadressen hebt om onderaan elk berichtje te zetten. En vergeet trouwens één ding nooit: op het Internet weet niemand dat je eigenlijk een hond bent. Wie je bent, bepaal je zelf. Net als wat je bent trouwens, en wanneer je dat wilt zijn.

Er zijn alleen al bij mijn Internet-leverancier zo'n 30.000 discussiegroepen beschikbaar, en veel daarvan zijn bestemd voor gevoelsgenoten in de ruimste zin van het woord. Zo kun je als je dol bent op katten bijvoorbeeld terecht in rec.pets.cats, waar de mensen zitten die het liefst over niets anders praten. En als je een lesbisch meisje van zestien bent uit Hurdegaryp, kom je in een groep als nl.roze misschien wel die zwijgzame buurjongen tegen van wie je helemaal niet wist dat hij op jongens viel. Vooropgesteld dat je elkaar al herkent, want niemand zal er vervelend over doen als je onder een schuilnaam post.

In sommige discussiegroepen kan het zelfs wel eens verstandig zijn om je identiteit niet prijs te geven. Een gesprek voeren in nl.erotiek.bdsm is vooralsnogniet wettelijk verboden, maar toch zal lang niet iedereen het prettig vinden als collega's en familie precies weten wat voor zwart lederen speelgoed er zoal in de slaapkamerkast hangt. Of je zult je maar thuis voelen in de meest recente aanwinst op het Nederlandse deel van het Internet: nl.support.transseksueel. In het verkeerde lichaam zitten is dan wel geen schande, maar zoiets vertel je toch het liefst op het moment dat je zelf het meest geschikt vindt. Het is natuurlijk even wennen, het idee dat de Cindy met wie je in een diepgaande discussie over vrouwen, carriere en glazen plafonds verwikkeld bent in feite een zwaar behaarde man met snor is, dat wel. Maar Cindy zal er enorm blij mee zijn als je haar niet voortdurend herinnert aan haar feitelijke uiterlijk. En wat is 'feitelijk' eigenlijk op een medium dat het vooral moet hebben van de indruk die woorden geven?

Zelf was ik een jaar of wat geleden bijvoorbeeld met ons vieren: een bloeddorstige jonkvrouw met vlijmscherpe bloedrood geverfde nagels, een keurige dame op leeftijd die prijs stelde op beschaafdgedrag en taalgebruik, een dom wicht dat alleen maar bezig was met gezellige interieurs en kopjes warme chocomel, en ikzelf natuurlijk. Vier rollen die ik zorgvuldig uit elkaar hield, tot en met de afzender die er bij mijn berichten stond. Een tijdrovende aangelegenheid, dat zeker, maar ik had toch tijd genoeg.

In feite was dat de reden om die persoonlijkheden in het leven te roepen: ik postte zoveel, dat mijn naam om de haverklap opdook in de lijst met nieuwe berichten en dat begon ik na een tijdje vervelend te vinden. Stel je voor dat de mensen zouden gaan denken dat ik buiten het Internet eigenlijk nauwelijks een leven had! Dat nooit. Minder posten was vanwege mijn verslaving geen optie, dus dit leek me een slimme uitweg.

Usenet-cool
Het bleek uiteindelijk veel leuker te zijn dan ik had verwacht. Want niet alleen kon ik mezelf eindelijk eens de vrije teugel geven, maar andere mensen gingen ook nog meedoen. Plotseling hadden we een doorlopende theatervoorstelling waar iedereen een tijd lang veel plezier aan beleefde. Net als die keer dat het me wel aardig leek een christen-fundamentalist te lanceren, om eens te zien of dat soort mensen nog serieus genomen wordt door de redelijk intelligente mensen die het Internet frequenteren. Ik was blij verrast te zien dat er binnen een week bijna zevenhonderd reacties op zijn botte uitspraken kwamen, de een nog kwader dan de andere.

Toen kwam de dag dat het op was, want de aandacht verplaatst zich op het Internet even snel als de berichten zelf. Die van mij ook, trouwens. Ik hield alleen de beschaafde oudere dame over, af en toe aangevuld met de tienjarige Barbara (een klein weesmeisje dat toevallig bij haar in huis woont). En we posten inmiddels wat minder vaak.

Noem het maar de usenet-cool: als je niets meer toe te voegen hebt, houd je gewoon je mond. Er is immers al verkeer genoeg zonder allerlei berichten waarin niet veel meer staat dan "dat vind ik nou ook!". Trouwens, in de chaos duiken voortdurend nieuwe dingen op die om aandacht vragen. En vooral niet te vergeten: nieuwe mensen, op weg naar hun eigen fifteen minutes of fame.

Wat dat betreft is het Internet met al zijn dubbele bodems eigenlijk verbazend eerlijk - we krijgen allemaal evenveel kans, als we er maar genoeg telefoontikken in stoppen.